PODSUMOWANIE IX KONGRESU POLSKA CHEMIA

1 i 2 czerwca br., w niezwykłych, industrialnych przestrzeniach Cukrowni Żnin odbył się organizowany przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego IX Kongres Polska Chemia. Energia i klimat, przemysł 4.0, zrównoważona chemia i środowisko – to te obszary zdominowały dwudniowe, pełne inspirujących, ciekawych dyskusji, największe i najważniejsze, wydarzenie branży chemicznej w Polsce.

– Wyzwań przed przemysłem chemicznym nie zabraknie, ale wiemy jedno: Polska Chemia będzie stanowić centrum transformacji. To ona będzie kluczowa w realizacji założeń transformacji ekologicznej, przed którą stoi cała Europa. Rozwój gospodarczy zawsze zależał i będzie zależeć od rozwoju branży chemicznej. Chemia potrzebuje wsparcia administracji publicznej, stabilnych warunków do rozwoju i dobrej współpracy różnych interesariuszy – tymi słowami dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego (PIPC), podsumował minione wydarzenie.

Po dwóch ostatnich edycjach Kongresu w trybie online w związku z pandemią (lata 2020-2021), w tym roku Polska Izba Przemysłu Chemicznego zorganizowała ponownie konferencję w formule stacjonarnej, choć niektóre części Kongresu i Debaty Strategiczne były emitowane „na żywo” poprzez stronę internetową wydarzenia. Dziewiąta edycja Kongresu Polska Chemia zorganizowana została w wyjątkowym centrum wypoczynkowo-konferencyjnym Cukrownia Żnin. To umiejscowiony nad jeziorem kompleks, zaaranżowany w postindustrialnych wnętrzach dawnej fabryki cukru. To tu, historyczne, XIX-wieczne wnętrza łączą się z nowoczesnym designem, a unikalny klimat nadają miejscu zachowane oryginalne mury, elementy dawnych maszyn oraz żeliwne konstrukcje.

W trakcie wydarzenia przedstawiciele świata biznesu, nauki, organizacji branżowych oraz administracji unijnej i krajowej wielokrotnie podkreślali, że Polska Chemia ma kluczowe znaczenie dla rozwoju narodowej gospodarki i to od niej zależeć będzie sukces transformacji ekologicznej, przed którą wszyscy dziś stoimy.

Tegoroczny Kongres stanowił doskonałą możliwość wymiany opinii oraz doświadczeń pomiędzy licznie zaproszonymi prelegentami. W debatach i panelach dyskusyjnych uczestniczyli przedstawiciele firm i organizacji zrzeszonych w PIPC. Wiele spośród rozmów wydarzenia moderowali eksperci PIPC: dr inż. Anna Zalewska – Senior Ekspert, Pion Rzecznictwa i Legislacji, Klaudia Kleps – Koordynator Pionu Rzecznictwa i Legislacji, Senior Ekspert, Marcin Przygudzki – Koordynator Pionu Projektów i Komunikacji oraz Marcin Piórkowski – Specjalista w Pionie Projektów i Komunikacji, którzy byli także prowadzącymi wydarzenie.

Polska Chemia – centrum transformacji

Oficjalnego otwarcia IX Kongresu dokonał dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego oraz dr Grzegorz Kądzielawski, Wiceprezes Zarządu, Grupa Azoty S.A., jako przedstawiciel jednego z Partnerów Strategicznych wydarzenia. – Przemysł chemiczny pozostaje w obliczu istotnych problemów, zarówno krótko-, jak i długoterminowo. Agresja Rosji na Ukrainę, zagrożenia bezpieczeństwa i niezależności łańcuchów dostaw, rola przemysłu chemicznego w realizacji celów transformacji, zagrożenie dla popytu wysokimi cenami surowców, nowe trendy konsumenckie, szok cenowy towarów i wpływ na wzrost gospodarczy – globalna inflacja, zrównoważony rozwój i cele środowiskowe, odpady z tworzyw sztucznych i nowe technologie recyklingu, zwłaszcza rozwój recyklingu chemicznego, modele biznesowe dotyczące obiegu zamkniętego – to tylko niektóre z wyzwań, z którymi sektor musi się mierzyć – wyliczał podczas swojego przemówienia dr inż. Tomasz Zieliński.

W kolejnej części pierwszego dnia Kongresu – #CHEMIAdlaPRZYSZŁOŚCI na drodze transformacji – miały miejsce wystąpienia gości specjalnych. Senator RP, Józef Łyczak, odczytał skierowany do uczestników IX Kongresu Polska Chemia list od Prezesa Rady Ministrów, zaś list od Ministra Aktywów Państwowych przedstawiła zgromadzonym dr inż. Anna Zalewska, ekspertka z PIPC. Kolejno głos zabrał dr Martin Brudermüller, Przewodniczący Europejskiej Rady Przemysłu Chemicznego (Cefic), który w swoim wystąpieniu opowiadał o perspektywie i wyzwaniach europejskiego przemysłu chemicznego w bieżącej, niestabilnej rzeczywistości, omawiając m.in. wpływ Strategii na rzecz zrównoważonych chemikaliów na sektor chemiczny. Drugi dzień Kongresu rozpoczęło wystąpienie kolejnego gościa specjalnego – Stanisława Bukowca, Posła na Sejm RP, Przewodniczącego Parlamentarnego Zespołu ds. Przemysłu Chemicznego, który podkreślał strategiczne znaczenie branży w polskiej gospodarce, a także Marleny Tryki – Zastępcy Dyrektora Departamentu Innowacji i Polityki Przemysłowej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii.

Sytuacja geopolityczna i tocząca się wojna w Ukrainie oraz związane z nią konsekwencje stanowiły tło wielu tematów omawianych w trakcie IX Kongresu Polska Chemia. Eksperci często poruszali również zagadnienia związane z transformacją klimatyczno-energetyczną, przed którą stoi cała Europa, i która wpłynie na funkcjonowanie polskiego przemysłu chemicznego. Kolejnym bardzo istotnym aspektem, któremu poświęcono wiele miejsca w trwających dyskusjach, był obszar cyfryzacji i rozwiązań 4.0, zrównoważonych chemikaliów, a także „zielonych” regulacji i otoczenia legislacyjnego, którego stabilność jest kluczowa dla osiągania celów, które stoją przed sektorem. Zaproszeni goście debatowali także o tym, jak rozwijać współpracę różnych interesariuszy branży, po to, by wzmacniać jej konkurencyjność.

Głównymi punktami Kongresu były trzy debaty strategiczne. W pierwszej z nich – „Polska Chemia centrum transformacji” – dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu PIPC wraz z Markiem Wadowskim, Wiceprezesem Zarządu Grupy Azoty S.A., rozmawiali z Barbarą Oksińską, Dziennikarką z Business Insider Polska, o roli, jaką przemysł chemiczny odgrywa w przemianach współczesnego świata. Wojna za naszą wschodnią granicą niewątpliwie wpłynie na kwestie związane z bezpieczeństwem surowcowym, a tym samym dekarbonizacją w Europie i w pewnym sensie wymusi ponowne przemyślenie wizji i przyszłości polityki energetyczno-klimatycznej UE tak, aby możliwe było przyspieszenie „zielonych” zmian. Poruszono m.in. kwestie wpływu wstrzymania dostaw gazu na sektor chemiczny oraz zagadnienia związane z dywersyfikacją źródeł energii w kontekście obecnej sytuacji geopolitycznej.

Bezpośrednio przed drugą debatą miała miejsce prezentacja „Pakiet Fit for 55 – ocena skutków i kosztów dla polskiego przemysłu chemicznego”, która dotyczyła m.in. unikalnego raportu na temat wpływu Pakietu na branżę, który powstał specjalnie dla PIPC i został opracowany przez Kancelarię Doradztwa Celnego i Podatkowego Rutkowski i Wspólnicy Sp. z o.o. Wspomniana druga debata dotyczyła niezwykle istotnego dla sektora chemicznego zagadnienia: jak zachować równowagę pomiędzy wymaganiami klimatycznymi a opłacalnością biznesu. Rozmowę moderował mec. Krzysztof Rutkowski, Partner z Kancelarii Doradztwa Celnego i Podatkowego Rutkowski i Wspólnicy Sp. z o.o., a panelistami byli przedstawiciele Partnerów IX Kongresu Polska Chemia: dr Grzegorz Kądzielawski, Wiceprezes Zarządu, Grupa Azoty S.A., Armen Konrad Artwich, Członek Zarządu ds. Korporacyjnych, PKN ORLEN S.A. oraz Zbigniew Warmuz, Synthos S.A. Uczestnicy dyskusji rozmawiali o dekarbonizacji branży chemicznej, Pakiecie Fit for 55 i jego konsekwencjach dla przemysłu chemicznego, zielonej transformacji przemysłu w dobie zmian gospodarczych i społecznych, a także o wpływie reformy systemu handlu uprawnieniami do emisji na konkurencyjność branży chemicznej.

Trzecia debata strategiczna, która odbyła się drugiego dnia Kongresu, dotyczyła przyszłości i kierunków rozwoju branży chemicznej. Dyskusję moderował mec. Michał Andruszkiewicz, Partner, Adwokat z Departamentu Energetyki i Projektów Infrastrukturalnych w Kancelarii CMS, a uczestniczyli w niej Marcin Wasilewski, Vice President, ABB Polska Sp. z o.o., Konrad Raszewski, Dyrektor Biura Sprzedaży Tworzyw Sztucznych, ANWIL S.A. oraz Wiesław Hałucha, Prezes Zarządu, Alventa S.A. Goście rozmawiali m.in. o strategiach rozwoju firm w niestabilnych czasach, Polskiej Chemii w warunkach globalnej konkurencji, najsilniejszych bodźcach do zmian: trendach, oczekiwaniach konsumentów i wymaganiach regulacyjnych. Zastanawiali się również, czy można podążać za trendami i zachować konkurencyjność, zarówno na rynku polskim, jak i międzynarodowym.

Ważnym punktem tegorocznego Kongresu było przyznanie tytułu „Ambasadora Polskiej Chemii”. – W tym roku przypadł on Urzędowi Dozoru Technicznego (UDT) – ogłosił dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu PIPC. – UDT od ponad wieku nieustannie rozwija się, mając świadomość, jak istotna dla rozwoju Polskiej Chemii jest jego rola w kształtowaniu codzienności i sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstw sektora. UDT stał się partnerem dla wielu przedsiębiorstw branży chemicznej, stojąc na straży bezpieczeństwa i służąc swoim doświadczeniem oraz merytorycznym wsparciem przy rozwiązywaniu problemów – podsumował Prezes Zarządu PIPC, ogłaszając wyróżnienie.

Przegląd zagadnień IX Kongresu Polska Chemia

Program Kongresu, jak co roku, był niezwykle obszerny i uwzględniał aktualne trendy oraz wyzwania, przed którymi stoi cały polski przemysł chemiczny. W trakcie wydarzenia zorganizowano trzy debaty strategiczne, dziewięć paneli dyskusyjnych, liczne wystąpienia gości specjalnych. Agenda Kongresu to także rozmowy eksperckie: rozmowa z Przedstawicielem Komisji Europejskiej nt. opowiada o opublikowanej niedawno unijnej strategii REPowerEU; rozmowa z Przedstawicielką CES – Silicones Europe nt. kluczowej roli silikonów w zielonym łańcuchu wartości oraz rozmowa z ekspertką BASF Polska „Czy chemia jest kobietą?” na temat raportu Forbes Women i badania Kantar Polska. Dopełnieniem programu tegorocznego Kongresu były łączenia live z kongresowej strefy expo ze stoisk partnerskich (Sieć Badawcza Łukasiewicz, ANWIL S.A. oraz Program „Odpowiedzialność i Troska”).

Program tegorocznego Kongresu skupiał się wokół czterech obszarów tematycznych.

Energia i klimat

W ramach tego bloku tematycznego paneliści dyskutowali o dywersyfikacji źródeł energii w kontekście warunków geopolitycznych i polityki energetyczno-klimatycznej UE, a także zastanawiali się, co w praktyce oznaczają ograniczenia dostaw gazu dla polskiego przemysłu; omawiali zagadnienia związane z wodorem – technologie, rozwiązania, inwestycje i potrzeby, a także małymi reaktorami modułowymi (SMR). Rozmawiali również na temat realizowanych i przyszłych inwestycji. W panelach dotyczących transformacji energetycznej uczestnicy dyskusji szukali sposobów na optymalizację kosztów energii, omawiali temat odnawialnych źródeł energii – strategiczne rozwiązania, kierunki rozwoju. Skupili się również na nowoczesnych strategiach i koncepcjach zarządzania energią w przedsiębiorstwie.

Przemysł 4.0

Drugi spośród obszarów tematycznych oscylował wokół zagadnień związanych z digitalizacją branży chemicznej. Panel „Zielone 4.0 – cyfryzacja a emisyjność” stanowił pole do omówienia następujących zagadnień: rola digitalizacji w dekarbonizacji; cyfrowa transformacja branży chemicznej w praktyce, inteligentna firma; nowe modele i możliwości biznesowe a cyfrowa rewolucja (analiza rynków, produktów, kontrahentów, big data, chmura obliczeniowa); kompetencje przyszłości – jak uzupełnić lukę kompetencyjną, z jakich narzędzi firmy mogą skorzystać? Drugi z „cyfrowych” paneli dyskusyjnych dotyczył powiązania bezpieczeństwa w przemyśle chemicznym z nowoczesnymi rozwiązaniami 4.0 – omawiał sposoby na skuteczną cyberochronę przemysłu, najnowsze trendy technologiczne dla bezpieczeństwa procesowego i ochrony pracowników, a także bariery kompetencyjne w wykorzystywaniu potencjału nowych technologii w bezpieczeństwie.

Zrównoważona chemia

Przedmiotem rozmów tego obszaru tematycznego było m.in. przekształcenie Strategii ds. zrównoważonych chemikaliów w strategię rozwoju. Eksperci omawiali cele i inicjatywy zapisane w Strategii oraz skalę zmian i konsekwencje Strategii dla przemysłu chemicznego. Przedmiotem rozmów były także tworzywa przyszłości: ich znaczenie dla gospodarki i postępu cywilizacyjnego, rola tworzyw sztucznych w dekarbonizacji, racjonalne podejście do gospodarki tworzywami. Dyskutowano również o ekoprojektowaniu produktów i opakowań pod kątem recyklingu, a także o symbiozie gospodarczej jako sposobie na lepsze wykorzystanie zasobów.

Środowisko

W ramach tego obszaru tematycznego poruszono zagadnienie globalna odpowiedzialność biznesu – ESG i zrównoważony rozwój w praktyce. Eksperci rozmawiali na temat rzeczywistego miejsca ESG w strategiach biznesowych przemysłu chemicznego, zastanawiali się czym charakteryzuje się firma zrównoważona środowiskowo, omawiali wpływ taksonomii UE na finansowanie inwestycji. W drugim panelu „środowiskowym” rozmówcy dyskutowali o zielonych regulacjach i działalności branży chemicznej w czasach rosnącej presji regulacyjnej – dzisiaj i jutro. W poszukiwaniu metody na gospodarkę obiegu zamkniętego (GOZ) debatowali na temat nowego podejście do zasobów, surowców i produktów, jak również rozmawiali o tym, w jaki sposób Polska Chemia odpowiada na współczesne wyzwania środowiskowe.

Punktem wspólnym wszystkich obszarów była dyskusja na temat inwestycji, innowacji i współpracy, które stanowią codzienność, a zarazem przyszłość branży chemicznej. Zaproszeni do rozmowy goście zastanawiali się, jak skutecznie stymulować inwestycje w przemyśle chemicznym; czego potrzebuje branża, aby tworzyć nowe technologie i procesy; jak inwestycje mogą wzmocnić konkurencyjność Polskiej Chemii, a także jaką rolę w Polskiej Chemii pełnią innowacje.

– Jako Polska Izba Przemysłu Chemicznego, organizator Kongresu, przedstawiliśmy szereg ciekawych rozmów, dyskusji – nie tylko o samym sektorze i jego perspektywach, lecz także o tym, jak Polska Chemia ma rozwiązywać problemy, zarówno życia codziennego, jak i te gospodarcze. Pogodzenie celów ekologicznych z codziennym funkcjonowaniem branży w trudnych warunkach – z którymi po raz kolejny przychodzi nam się mierzyć w obliczu otaczającej nas nieprzewidywalnej rzeczywistości – nie będzie proste. Przed nami konieczność przebudowy europejskiej gospodarki – jako przemysł chemiczny stoimy w samym centrum tej transformacji – podkreślił, zamykając tegoroczne wydarzenie, dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego.

IX Kongres Polska Chemia miał charakter międzynarodowy. W licznych panelach dyskusyjnych, debatach strategicznych i rozmowach wzięło udział blisko 80 ekspertów – przedstawicieli świata administracji – unijnej i krajowej, krajowego i zagranicznego biznesu, nauki, organizacji branżowych, a także największych firm polskiego sektora chemicznego.